🍽️ Όταν η διατροφή γίνεται πρόκληση

Οι διατροφικές δυσκολίες σε παιδιά με νευροαναπτυξιακές διαταραχές μπορεί να εκδηλώνονται με:

• Άτυπες διατροφικές συμπεριφορές
• Συναισθηματικές και γνωστικές μεταβολές
• Διακυμάνσεις στο σωματικό βάρος

Πολλές φορές η αιτία είναι αισθητηριακή υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε γεύσεις, υφές ή οσμές.

Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού εμφανίζουν μεγαλύτερη επιλεκτικότητα στα τρόφιμα και πιο συχνά διατροφικές ανεπάρκειες, κάτι που μπορεί να οδηγήσει είτε σε παχυσαρκία, είτε σε χαμηλό σωματικό βάροςκαι ανεπάρκεια βιταμινών.

Το άγχος αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα: αν και ορισμένα παιδιά αγχώνονται όταν εκτίθενται σε τρόφιμα που δεν τους αρέσουν, μελέτες έδειξαν ότι οι στοχευμένες διατροφικές παρεμβάσεις δεν αυξάνουν το άγχος τους.

🌱 Ολιστική προσέγγιση

Η διαχείριση της διατροφής πρέπει να βασίζεται σε εξατομίκευση και διεπιστημονική συνεργασία (διαιτολόγος, παιδίατρος, εργοθεραπευτής, ψυχολόγος).
Στόχος είναι να ενισχυθεί η σωματική ανάπτυξη, η ευημερία και η ποιότητα ζωής του παιδιού.

🧩 Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ)

Το εξατομικευμένο διαιτολόγιο είναι κρίσιμο για κάθε παιδί με ΔΑΦ, λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις και τις ιδιαιτερότητές του.

Τι παρατηρείται συχνά:

• Προτίμηση σε συγκεκριμένες υφές (τραγανά ή μαλακά φαγητά)
• Προτίμηση σε μάρκες ή συσκευασίες
• Προτίμηση σε «μπεζ φαγητά» (πατατάκια, μπισκότα, ψωμί, κοτομπουκιές)
• Ανάγκη για συγκεκριμένο τρόπο κοψίματος (π.χ. τοστ σε τετράγωνα, όχι τρίγωνα)
• Άρνηση να αγγίζουν διαφορετικά τρόφιμα στο ίδιο πιάτο
• Αναζήτηση προβλέψιμων τροφών, καθώς η σταθερότητα μειώνει το άγχος

🔹 Αν η διατροφή είναι πολύ περιορισμένη (λιγότερες από 20 διαφορετικές τροφές), υπάρχει αυξημένος κίνδυνος διατροφικής ανεπάρκειας, που μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη, το βάρος και τη γενική υγεία του παιδιού.

⚡ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Αν και η διατροφή στη ΔΕΠΥ δεν έχει ερευνηθεί πλήρως, υπάρχουν ενδείξεις ότι μια προσεγμένη και ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη συγκέντρωση, τη διάθεση και τη συμπεριφορά.

✅ Τροφές που βοηθούν:

• Πρωτεΐνες: άπαχα κρέατα, ψάρια, αυγά, φασόλια, ξηροί καρποί, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών
• Σύνθετοι υδατάνθρακες: φρούτα, λαχανικά, βρώμη, καστανό ρύζι, κινόα, όσπρια
• Υγιεινά λιπαρά: ωμέγα-3 από ψάρια, καρύδια, λιναρόσπορο, chia, ελαιόλαδο
• Αντιοξειδωτικά: μούρα, σπανάκι, ξηροί καρποί
• Ζυμωμένα τρόφιμα: γιαούρτι, κεφίρ (ενίσχυση εντερικού μικροβιώματος)

⚠️ Τροφές που χρειάζονται προσοχή:

• Υπερεπεξεργασμένα και ζαχαρούχα τρόφιμα, που προκαλούν αυξομειώσεις σακχάρου
• Απλοί υδατάνθρακες (λευκό αλεύρι, ζυμαρικά, γλυκά)
• Τεχνητά πρόσθετα και χρώματα, τα οποία κάποιες έρευνες συνδέουν με εντονότερα συμπτώματα
• Πολλή καφεΐνη, ειδικά από ενεργειακά ποτά

🧃 Βασικές Διατροφικές Στρατηγικές

• 🍳Πρωινό πλούσιο σε πρωτεΐνη – βελτιώνει προσοχή, διάθεση και ενέργεια
• 🥗Ισορροπημένα γεύματα – συνδυασμός πρωτεΐνης & σύνθετων υδατανθράκων
• ⏰ Σταθερά γεύματα και σνακ – αποτρέπουν απότομες αυξήσεις σακχάρου
• 🥦Περισσότερα φρούτα και λαχανικά – συνδέονται με λιγότερη απροσεξία
• 💊Συζήτηση με παιδίατρο για πιθανά συμπληρώματα (ωμέγα-3, ψευδάργυρος, μαγνήσιο, σίδηρος)

💡 Συμπέρασμα

Η σωστή διατροφή μπορεί να γίνει πολύτιμος σύμμαχος στη φροντίδα των παιδιών με νευροαναπτυξιακές διαταραχές.

Κάθε παιδί είναι διαφορετικό· η εξατομικευμένη καθοδήγηση από διαιτολόγο και παιδίατρο είναι το κλειδί για τη σωστή ανάπτυξη, τη μείωση του άγχους και τη βελτίωση της καθημερινότητας ολόκληρης της οικογένειας.