Χριστούγεννα χωρίς προσδοκίες… γίνονται;
Η εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για τα Χριστούγεννα είναι συχνά μια οικογένεια γύρω από ένα φορτωμένο τραπέζι ή μπροστά στο τζάκι, ανοίγοντας δώρα με χαμόγελα, ανάμεσα σε καρώ υφάσματα και λαμπιόνια που αναβοσβήνουν, ενώ έξω πέφτει η νύχτα και το χιόνι.
Βγαίνουν για ψώνια, επισκέπτονται φίλους, γελούν, παίζουν, χορεύουν ή ταξιδεύουν σε κάποιο χωριό ή άλλη πόλη.
Όμως, όπως σημείωνε η Charlotte Brontë, «η ζωή τα φέρνει έτσι, που τα γεγονότα δεν ταιριάζουν, δεν μπορούν, δεν πρόκειται να ανταποκριθούν στις προσδοκίες μας». Και αυτό γίνεται ακόμη πιο έντονο για γονείς παιδιών με νευροδιαφορετικές ιδιαιτερότητες. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ ή ΔΑΦ δυσκολεύονται με τις αλλαγές στη ρουτίνα· οι γιορτές, η πολυκοσμία, τα φώτα και οι ήχοι πολλαπλασιάζουν τα triggers, τα meltdowns και τα tantrums. Συχνά, η μεγαλύτερη επιθυμία είναι απλώς να περάσουν γρήγορα και να επιστρέψουμε στην προβλέψιμη καθημερινότητα.
Συχνά, οι ψυχολόγοι επισημαίνουν ότι η απορρύθμιση των παιδιών δεν προέρχεται μόνο από εξωτερικά ερεθίσματα, αλλά από την αναντιστοιχία μεταξύ των προσδοκιών τους και της πραγματικότητας. Τα νευροδιαφορετικά παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε αυτή τη διαφορά: αν περιμένουν ένα δώρο που δεν έρχεται, αν θέλουν να ζήσουμε τη χαρά του να πουν, π.χ., τα κάλαντα, αλλά η εμπειρία δεν είναι αισθητηριακά ανεκτή από εκείνα, αν επιθυμούν να κοινωνικοποιηθούν, να συμμετάσχουν στη γιορτή ή στο παιχνίδι ή στο άνοιγμα των δώρων, αλλά νιώθουν στο περιθώριο, η ματαίωση οδηγεί σε απορρύθμιση και εκφράζεται συχνά με ένταση και στενοχώρια.
Ή, για να είμαστε πιο ρεαλιστικοί, αν χαμηλώναμε τον πήχη των προσδοκιών μας; Τι θα γινόταν αν αφήναμε χώρο για απλές στιγμές ηρεμίας, μικρές χαρές και «νίκες», προσαρμοσμένες στις δυνατότητες των πιο ιδιαίτερων παιδιών; Ένα δώρο που θα δοθεί άλλη στιγμή και όχι μπροστά σε όλους. Περιορισμένη διακόσμηση. Μια βόλτα στα μαγαζιά νωρίς το πρωί. Μια συνάντηση με τους συγγενείς άλλη μέρα. Μια παραμονή στο σπίτι, σαν μια «κανονική» μέρα, χωρίς ρεβεγιόν. Ακόμα και αν δεν μπορούμε να ελέγξουμε κάθε στιγμή των γιορτών, γίνεται να προτεραιοποιήσουμε την ησυχία, την αισθητηριακή άνεση και την ευελιξία. Με αυτόν τον τρόπο, δίνουμε στα παιδιά (και σε εμάς) τη δυνατότητα να περάσουμε τις διακοπές με περισσότερη ηρεμία και χαρά, χωρίς να φορτωνόμαστε με υπερβολικές προσδοκίες και να απολαύσουμε περισσότερο ένα είδος «χαμηλόφωτων» Χριστουγέννων.
