μας ρωτήσατε...
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
Συζήτηση στο γιορτινό τραπέζι
Οι γιορτές πλησιάζουν και τα οικογενειακά τραπέζια καμιά φορά μπορεί να μην είναι “εύκολα” και ευχάριστα για όλους!
Τα περισσότερα νευροδιαφορετικά παιδιά δυσκολεύονται να συμμετέχουν στη συζήτηση μιας μεγαλύτερης ομάδας, όπως σε ένα οικογενειακό γιορτινό τραπέζι. Συνήθως δεν μιλάνε με κανέναν, κάνουν «phase out» ή απομονώνονται στο κινητό τους. Σε αντίστοιχες συνθήκες, συχνά «κλείνουν» προς τα μέσα και αποσύρονται. Αυτό δεν σημαίνει αδιαφορία — σημαίνει δυσκολία στην επεξεργασία της πληροφορίας.
Ας δούμε τι ακριβώς δυσκολεύει αυτά τα παιδιά μέσα σε μια ομαδική συζήτηση.
Δεν μπορούν να συσχετίσουν τις παρεμβολές όλων. Η κουβέντα εξελίσσεται από τον έναν ομιλητή στον άλλον και, καθώς προστίθενται πληροφορίες, το παιδί χάνεται. Στην ακουστική πρόσληψη δεν μπορεί να παρακολουθήσει τι είπε ο πρώτος, ο δεύτερος και ο τρίτος συνομιλητής.
Θα μπορούσε να συγκρατήσει αυτό που είπε ο πρώτος και ίσως ο δεύτερος, αλλά με την τρίτη παρέμβαση το χάνει. Το θέμα έχει ξεφύγει από την αρχική τοποθέτηση και έχει ήδη εξελιχθεί. Επειδή η ακουστική του μνήμη δεν μπορεί να επεξεργαστεί τις επάλληλες αντιδράσεις, χάνεται και σταματά να παρακολουθεί.
Σε μια ομαδική κουβέντα οι πληροφορίες διαδέχονται η μία την άλλη, με κάθε ομιλητή να προσθέτει κάτι διαφορετικό. Το παιδί δυσκολεύεται να συσχετίσει όλες αυτές τις παρεμβολές. Στην ακουστική επεξεργασία δεν μπορεί να διατηρήσει στη μνήμη του όσα είπαν ο πρώτος, ο δεύτερος και ο τρίτος ομιλητής. Μπορεί να συγκρατήσει τα δύο πρώτα σημεία, αλλά με την τρίτη αλλαγή χάνει τη συνοχή της συζήτησης. Το θέμα έχει ήδη μετακινηθεί αρκετά από την αρχική ιδέα και, επειδή η ακουστική μνήμη δεν αντέχει τις διαδοχικές νέες πληροφορίες, το παιδί σταματά να παρακολουθεί.
Σε ένα τραπέζι, κάποιος μιλά για ένα μουσικό συγκρότημα που το παιδί γνωρίζει και το ενδιαφέρει, οπότε αρχίζει να παρακολουθεί. Ο δεύτερος ομιλητής μιλά για τις ικανότητες του τραγουδιστή της μπάντας και ο τρίτος προσθέτει πως κάποτε αυτός ο τραγουδιστής είχε τραγουδήσει όπερα και είχε πιάσει οκτάδα.
Η συζήτηση ξεκίνησε από ένα ροκ συγκρότημα και έφτασε στην όπερα. Συγκεκριμένα στην «οκτάδα» (άγνωστη έννοια για το παιδί). Εκεί το παιδί έχει χάσει για ποιο πράγμα μιλούσαμε. Έχουν προστεθεί νέες λέξεις, μια καινούργια απεικόνιση του τραγουδιστή, και από τη ροκ περάσαμε στην όπερα. Έχει γίνει μια μετάβαση που δεν μπορεί να συνδέσει άμεσα εικόνες και μια μετάβαση που δεν μπορεί να συνδέσει άμεσα με όσα ειπώθηκαν στην αρχή.
Χρειάζεται κάποιος να του εξηγήσει ρητά τον συσχετισμό: πώς από το συγκρότημα φτάσαμε στην όπερα.
Η συνεκτικότητα και η συνοχή που χαρακτηρίζουν μια ομαδική συζήτηση δεν είναι εύκολο να τις διαχειριστεί.
Σε τι είδους επικοινωνία μπορούν να συμμετέχουν πιο εύκολα αυτά τα παιδιά;
Τα παιδιά αυτά μπορούν να συμμετέχουν πολύ πιο αποτελεσματικά σε επικοινωνία 1:1.
Καθίστε δίπλα του και απευθυνθείτε αποκλειστικά σε εκείνο, για λίγο χρόνο.
Στο πλαίσιο της προσωπικής συζήτησης θα νιώσει άνετα να ρωτήσει:
«Τι εννοείς;» ή «Τι είναι αυτό που είπες;».
Τι χρειάζεται πρακτικά αυτό το παιδί;
Αυτό το παιδί χρειάζεται ατομική υποστήριξη.
Χρειάζεται, επίσης, κάποιος να του εξηγήσει τον συσχετισμό του γκρουπ με την όπερα. Είναι η συνεκτικότητα και η συνοχή που εμπλουτίζουν μια συζήτηση και που δεν μπορεί να παρακολουθήσει και να κατανοήσει. Αν μετά το γεύμα οι υπόλοιποι σηκωθούν να χορέψουν, είναι καλό κάποιος να πάει να το ενθαρρύνει και να το συμπεριλάβει ενεργά.
στείλτε και τις δικές σας ερωτήσεις
Μπορείτε να ρωτήσετε την Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγο PhD, για ό,τι σας απασχολεί σχετικά με τα θέματα νευροδιαφορετικότητας στέλνοντας τις απορίες σας στο askEleni@lifeisforall.gr.
Η Ελένη Λιβανίου είναι εκπαιδευτική ψυχολόγος με ειδίκευση στις ειδικές και ευρέως φάσματος μαθησιακές δυσκολίες, στα δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα που συνδέονται με αυτές και στα προβλήματα συμπεριφοράς, που προκύπτουν στον χώρο του κανονικού σχολείου. Το ερευνητικό της έργο επικεντρώνεται στο σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΕΠΥ) και τη Δυσλεξία.
