μας ρωτήσατε...
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
Τι λέω και τι ΔΕΝ λέω σε ένα παιδί με ΔΕΠΥ;
Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ συχνά εμφανίζουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, γεγονός που τα οδηγεί πιο εύκολα στη ματαίωση. Είναι, επομένως, σημαντικό να επιβραβεύεται κάθε επιθυμητή τους συμπεριφορά μέσα από θετικούς ενισχυτές, ώστε να ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους και η εσωτερική τους κινητοποίηση.
Είναι πολύ σημαντικό να δώσουμε στο παιδί την ευκαιρία να ανακαλύψει μόνο του τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά για να τα καταφέρει, καθώς κάθε παιδί είναι μοναδικό. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού ή γονέα είναι να ενεργοποιήσει το θετικό εσωτερικό κέντρο ελέγχου του παιδιού, βοηθώντας το να σκεφτεί πως μπορεί να αυτοενεργήσει, πως μπορεί το ίδιο να αυτοπειθαρχίσει τον εαυτό του.
Ας δούμε κάποια παραδείγματα περιπτώσεων που το παιδί δεν έκανε αυτό που του ζητήθηκε. Πως το ενισχύουμε;
Το παιδί δεν ολοκλήρωσε την δραστηριότητα του γιατί μιλούσε με τον διπλανό του.
ΔΕΝ λέμε:
— «Επειδή δεν ολοκλήρωσες τη δραστηριότητά επειδή επέλεξες να μιλάς με τον διπλανό σου, τώρα θα χρειαστεί να χάσεις λίγο χρόνο από το διάλειμμα για να την ολοκληρώσεις.»
— «Την ώρα που ήταν να κόψουμε ή να γράψουμε εσύ ζωγράφιζες, οπότε καταλαβαίνεις πως την ώρα που οι συμμαθητές σου θα ζωγραφίζουν εσύ πρέπει να κόψεις-γράψεις.»
Πρέπει να καταλάβει ο εκπαιδευτικός ΓΙΑΤΙ δεν ολοκλήρωσε την δραστηριότητα. Γιατί δεν πρόλαβε? Πάω δίπλα του να καταλάβω γιατί. Δεν ξεκινάω με μάλωμα αλλά με ερώτηση για να καταλάβω τι συνέβη.
Ο τόνος της φωνής είναι πολύ σημαντικός. Η ίδια η πρόταση μπορεί να επικοινωνεί θυμό, παρατήρηση, ή και αρνητικό συναίσθημα. Χρειάζεται να δείξω ενδιαφέρον και φροντιστικότητα με την ερώτηση.
Πάω δίπλα του για να ολοκληρώσει – κοιτάζω να δω γιατί, κοιτάζει στον διπλανό του ή το κενό, κλπ. Παρατηρώ το πλαίσιο για να καταλάβω.
— «Θυμάσαι τι έκανες πριν και δεν πρόλαβες να γράψεις;»
— Απαντάει όχι και σε κοιτάζει περίεργα.
— «Θέλω να με βοηθήσεις, κατάλαβες γιατί σε ρωτάω, για να σε βοηθήσω κι εγώ. Τι νομίζεις ότι πρέπει να κάνεις για να το ολοκληρώσεις;»
Και περιμένουμε απάντηση. Αν πει δεν ξέρω,
— Δηλαδή αν σου πω να σου ξυρίσω το κεφάλι θα πεις ναι. Αυτό σε αφορά άμεσα, εσένα, οπότε πες μου εσύ τι θέλεις να κάνεις.
Το παιδί τσακώνεται και μπορεί να γίνει επιθετικό σε μια ομαδική δραστηριότητα ή στο διάλλειμα.
ΔΕΝ λέμε:
Αυτό είναι γροθιά στο στομάχι για ένα παιδί με ΔΕΠΥ που για άλλη μια φορά νιώθει πως δεν τα κατάφερε. Ψάχνουμε να καταλάβουμε γιατί το παιδί είχε αυτή τη συμπεριφορά. Ένιωσε μειονεκτικά? Δεν καταλάβαινε; Τα άλλα παιδιά προχωρούσαν πιο γρήγορα; Χωρίς αυτό;
— «Αν ενοχλείς τους φίλους σου στο διάλειμμα και δεν παίζεις μαζί τους, είναι λογικό να μην θέλουν να παίξετε μαζί. Προτείνω να πάρεις λίγο χρόνο μόνος σου και να παίξεις κάτι άλλο»
Το παιδί αυτό μάλλον έχει κοινωνικό γνωστικό έλλειμα, έχει μάθει να ασχολούνται μαζί του όταν δημιουργήσει πρόβλημα.
Πάμε κοντά του και λέμε: «Θέλεις να δούμε πως μπορείς να μπεις μέσα στην ομάδα», «θέλεις να πάμε μαζί να δούμε γιατί δεν σε θέλουν». Αξιολογούμε ολόκληρη την συνθήκη.
στείλτε και τις δικές σας ερωτήσεις
Μπορείτε να ρωτήσετε την Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγο PhD, για ό,τι σας απασχολεί σχετικά με τα θέματα νευροδιαφορετικότητας στέλνοντας τις απορίες σας στο askEleni@lifeisforall.gr.
Η Ελένη Λιβανίου είναι εκπαιδευτική ψυχολόγος με ειδίκευση στις ειδικές και ευρέως φάσματος μαθησιακές δυσκολίες, στα δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα που συνδέονται με αυτές και στα προβλήματα συμπεριφοράς, που προκύπτουν στον χώρο του κανονικού σχολείου. Το ερευνητικό της έργο επικεντρώνεται στο σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΕΠΥ) και τη Δυσλεξία.
