μας ρωτήσατε...
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
η Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγος PhD, απαντά σε ό,τι σας απασχολεί
Πότε θα γίνει «καλά»;
Ως εκπαιδευτικός ψυχολόγος που δουλεύω με γονείς νευροδιαφορετικών παιδιών, μπορώ να αναγνωρίσω τις ανησυχίες σας. Το πόσο νοιάζεστε για το παιδί σας και πόσο σημαντικό είναι για σας να καταλάβετε τι συμβαίνει. Και ξεκινώ προτείνοντας κατ’ αρχάς το απαραίτητο της διεπιστημονικής διάγνωσης, και δεύτερον, την εξήγηση της νευροαπόκλισης/νευροδιαφορετικότητας.
Η νευροαπόκλιση σημαίνει ότι ο εγκέφαλος του παιδιού λειτουργεί με μοναδικό τρόπο σε σύγκριση με αυτό που θεωρείται τυπικό. Δεν είναι μια ασθένεια ή κάτι που θα «ξεπεράσει», αλλά μια διαφορά στον τρόπο που μαθαίνει, σκέφτεται ή αλληλεπιδρά με τον κόσμο. Είναι δηλαδή μια φυσική παραλλαγή, όχι ένα ελάττωμα. Έρχεται με τα δικά του δυνατά σημεία – όπως τη δημιουργικότητα, την καλλιτεχνική αντίληψη ή το έντονο ενδιαφέρον για ορισμένα πράγματα και σε ορισμένους τομείς. Έρχεται όμως και με προκλήσεις, όπως τη δυσκολία στις κοινωνικές συναλλαγές κι αλληλεπιδράσεις, ή την οργάνωση της καθημερινότητας, ή τη δυσκολία να επικοινωνήσει με τα λόγια αυτό που νιώθει ή σκέφτεται… Δηλαδή, ανάλογα με το συγκεκριμένο προφίλ του, που δεν είναι μόνο ιδιαίτερο, αλλά και μοναδικό. Αυτό είναι το ποιος/ποια είναι, με τον εγκέφαλό του καλωδιωμένο διαφορετικά, και δεν έχει να κάνει με το πώς να το «διορθώσουμε», αλλά με το πώς να κατανοήσουμε αυτήν τη διαφορετικότητα και να την υποστηρίξουμε.
Κι εγώ ρωτώ: τι ορίζει – ή μάλλον ποιος τολμά να ορίσει – ποιο είναι το φυσιολογικό; Αφού αυτό που μοιάζει με το «φυσιολογικό» ποικίλλει για ΟΛΟΥΣ – νευροδιαφορετικούς και μη. Το παιδί σας μπορεί να πάρει ένα διαφορετικό μονοπάτι – ίσως χρειαστεί επιπλέον χρόνο για να κατακτήσει ορισμένες δεξιότητες ή θα λάμψει με τρόπους που άλλοι ίσως δεν θα μπορούσαν. Μελέτες δείχνουν ότι με την κατάλληλη υποστήριξη, πολλά νευροαποκλίνοντα άτομα ζουν ανεξάρτητες, ουσιαστικές ζωές – κρατώντας «ψηλές και σημαντικές» θέσεις εργασίας, χτίζοντας σχέσεις, επιδιώκοντας στόχους.
Για παράδειγμα, οι ενήλικες με σύνδρομο ΕΠΥ, ή με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, ή Δυσλεξία, συχνά βρίσκουν σταδιοδρομίες που ταιριάζουν στις «ιδιαιτερότητές» τους – όπως η τεχνολογία, η μηχανολογία και ο ηλεκτρισμός, η τεχνητή νοημοσύνη ή οι τέχνες. Το κλειδί είναι να επικεντρωθούμε στις δυνατότητές του, κι όχι να το αναγκάσουμε σε ένα καλούπι που δεν του ταιριάζει.
Μπορείτε να ξεκινήσετε προσδιορίζοντας τι χρειάζεται περισσότερο αυτή τη δεδομένη στιγμή – ίσως είναι μια δομημένη ρουτίνα, ένας ειδικός όπως εργοθεραπευτής ή λογοπεδικός (ανάλογα με τα ευρήματα της διεπιστημονικής διάγνωσης και την ηλικία του παιδιού), ή ένα ψυχοπαιδαγωγικό πρόγραμμα που θα βοηθήσει το παιδί τόσο σε θέματα αυτοαντίληψης ως μαθητής, όσο και στη διαχείριση της καθημερινής μελέτης. Ίσως πάλι να χρειάζεται συχνή επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς του σχολείου. Μην ξεχνάτε ότι η συμπερίληψη είναι νόμος του κράτους. Αφορά δηλαδή τα δικαιώματά σας ως πολίτες.
Όλα αυτά μπορεί να σας φαίνονται δυσβάσταχτα και δύσκολα τώρα, αλλά τα παιδιά είναι ανθεκτικά, και τα νευροδιαφορετικά παιδιά συχνά μας εκπλήσσουν με το τι μπορούν να κάνουν όταν ανακαλύψουμε τις δυνατότητές τους και τον μοναδικό τρόπο λειτουργίας τους.
Δεν είστε μόνοι σε αυτή τη γεμάτη εκπλήξεις, απελπισία, χαρές, φόβους και ικανοποίηση πορεία.
στείλτε και τις δικές σας ερωτήσεις
Μπορείτε να ρωτήσετε την Ελένη Λιβανίου, εκπαιδευτική ψυχολόγο PhD, για ό,τι σας απασχολεί σχετικά με τα θέματα νευροδιαφορετικότητας στέλνοντας τις απορίες σας στο askEleni@lifeisforall.gr.
Η Ελένη Λιβανίου είναι εκπαιδευτική ψυχολόγος με ειδίκευση στις ειδικές και ευρέως φάσματος μαθησιακές δυσκολίες, στα δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα που συνδέονται με αυτές και στα προβλήματα συμπεριφοράς, που προκύπτουν στον χώρο του κανονικού σχολείου. Το ερευνητικό της έργο επικεντρώνεται στο σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΕΠΥ) και τη Δυσλεξία.
