τι είναι η
Αναπτυξιακή Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού (ΑΔΚΣ)
ή (πρώην) Δυσπραξία – και σε ό,τι αφορά στο σχολείο: Δυσγραφία.
Η Δυσγραφία (δυσκολία στον γραφοκινητικό ή οπτικοκινητικό συντονισμό) συμπεριλαμβάνεται στην Αναπτυξιακή Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού (ΑΔΚΣ), που αφορά δυσκολίες στον συντονισμό της λεπτής κίνησης.
είναι το παιδί που...
…ξεκινώντας από το νηπιαγωγείο δυσκολεύεται στον σωστό σχηματισμό των γραφημάτων, στη σωστή λαβή του μολυβιού, στο να γράφει πάνω στη γραμμή ή να μπορεί να γράψει σε μια ευθεία στο ολόλευκο χαρτί. Δυσκολεύεται, δηλαδή, να πιάσει καλά το μολύβι, να χρησιμοποιήσει το ψαλίδι, να κρατήσει το ποτήρι, να κάνει κατασκευές με τα πλαστικά ή ξύλινα κυβάκια και να ταιριάξει σχήματα.
Επιπλέον, δυσκολεύεται και στον προσανατολισμό, όπως από πού να ξεκινήσει να γράφει ή πού θα τελειώνει η γραμμή που γράφει. Μπορεί να κάνει αντιπαράθεση των γραφημάτων, για παράδειγμα στα συμφωνικά συμπλέγματα (πχ. κγ αντί ‘γκ’, ρτ αντί ‘τρ’, ή γράφει ‘μηολ’ αντί ‘μήλο’ κλπ). Επίσης, ίσως στα παιχνίδια, να μην ξέρει από πού να ξεκινήσει την κατασκευή ή πού είναι η αρχή της κατασκευής και πού το τέλος, πώς να ταιριάξει τα lego, πώς να ντύσει την κούκλα του ή ακόμα με ποια σειρά να βάλει τα ρούχα του – όταν αρχίσει να θέλει να ντύνεται μόνο του.
Του είναι δύσκολο να ισορροπήσει στο ένα πόδι για να μάθει κουτσό. Σπάει πράγματα χωρίς να το θέλει, είναι αδέξιες οι κινήσεις του, σκουντουφλά, πέφτει εκεί που περπατά, του πέφτουν τα πράγματα από τα χέρια και φαίνεται ατημέλητο στον τρόπο που ‘φορά’ τα ρούχα του.
Αφορά, δηλαδή, δυσκολία στον κινητικό συντονισμό είτε αυτό αφορά στην αδρή κίνηση (μεγάλες κινήσεις) είτε στη λεπτή κίνηση (η χρήση των δακτύλων). Αυτές οι δυσκολίες προκαλούν αδεξιότητα στις κινήσεις του παιδιού γενικά, αργό ρυθμό ή/και λανθασμένη κινητική απόδοση. Επιπλέον, δυσκολεύεται στον προσανατολισμό μέσα στον χώρο ή στο χαρτί πάνω στο οποίο γράφει ή ζωγραφίζει. Στο σχολείο, αυτές οι ιδιαιτερότητες μπορούν να επηρεάσουν εκτός από τον γραφοκινητικό συντονισμό και τον σχηματισμό των συμβόλων και την παρουσίαση του γραπτού, την ταχύτητα που γράφει, αλλά και τη γραπτή επεξεργασία. Δηλαδή τη σύνταξη, τη δομή, τη διατύπωση και τη σειρά που θα περιγράψει και θα οργανώσει τις ιδέες του ή/και αυτά που έμαθε (τη χρονική αλληλουχία των γεγονότων και πληροφοριών).
Οι ιδιαιτερότητες στον κινητικό συντονισμό, και προπάντων στην αδρή κίνηση, μπορεί να επηρεάσουν και τις επιδόσεις του παιδιού στον αθλητισμό. Για παράδειγμα, την ικανότητά του στο ποδόσφαιρο να κλωτσήσει τη μπάλα, να κάνει τη σωστή πάσα, να τρέξει προς τη σωστή κατεύθυνση, ή στο μπάσκετ να κάνει τις τρίπλες ενώ τρέχει, στο tennis να προλάβει το μπαλάκι και την κατεύθυνση που θα το στείλει. Την ίδια ιδιαιτερότητα μπορεί να παρουσιάζει και στον χορό, στο να μάθει ποδήλατο, ή στο να μάθει να παίζει ένα μουσικό όργανο.
λίγα ακόμη για την Αναπτυξιακή Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού
Πιο επιστημονικά, και βάσει της παγκόσμιας κατηγοριοποίησης με το ICD-10 ή το DSM-V, η Αναπτυξιακή Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού, με μία πολύ απλουστευμένη προσέγγιση, εκφράζεται σε 2 παραμέτρους: στην Αδρή και στη Λεπτή Κίνηση. Η καθεμία από αυτές τις παραμέτρους έχει πολύ συγκριμένες δοκιμασίες που εντοπίζουν και συγκεκριμενοποιούν την ιδιαιτερότητα. Στη συνέχεια δίνονται οι ανάλογες προτάσεις για τις θεραπείες από τον Ειδικό Εργοθεραπευτή/τρια που έκανε τη διάγνωση.
Και σε αυτήν την περίπτωση είναι απαραίτητη η διερεύνηση από πολύ μικρή ηλικία (από μηνών) – να το δει και να το παρακολουθεί ο Αναπτυξιακός Παιδίατρος, που θα το παραπέμψει στον Εργοθεραπευτή του οποίου η συμβολή καθίσταται στην πορεία αναγκαία.
Είναι συχνή η συννοσηρότητα (η συνύπαρξη) με άλλες αναπτυξιακές διαταραχές, και γι’ αυτό είναι απαραίτητη η διεπιστημονική διάγνωση στη διάρκεια του νηπιαγωγείου και πριν την έναρξη του σχολείου.
